Sejm uchwalił ustawę o dodatku solidarnościowym i o podniesieniu zasiłku dla bezrobotnych

Za uchwaleniem ustawy głosowało 430 posłów, przeciw było 15, 9 wstrzymało się od głosu. Podczas czwartkowego głosowania posłowie wprowadzili do regulacji poprawki zgłoszone przez PiS, merytoryczne i legislacyjne.

Akceptacji nie zyskały z kolei propozycje zmian zgłoszone przez posłów Lewicy i Konfederacji. Konfederacja postulowała, by dodatek solidarnościowy przysługiwał osobom mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są polskimi obywatelami. Lewica chciała zaś m.in., by wysokość zasiłku dla bezrobotnych wynosiła, z pewnymi zastrzeżeniami, 50 proc. ostatnio pobieranego wynagrodzenia.

Dodatek solidarnościowy ma być świadczeniem przyznawanym maksymalnie na trzy miesiące od 1 czerwca do 31 sierpnia 2020 r.; jego wysokość ma wynosić 1400 zł miesięcznie.

Dodatek – w brzmieniu uchwalonym przez Sejm - przysługiwał będzie osobom, które były zatrudnione na podstawie umowy o pracę, i z którymi umowa ta została, po 15 marca 2020 r., rozwiązana albo uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta. Warunkiem uzyskania prawa do dodatku solidarnościowego jest posiadanie okresu podlegania w 2020 r. ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy przez co najmniej 60 dni. Zgodnie z ustawą podniesiony ma zostać także zasiłek dla bezrobotnych.

Dodatek będzie przysługiwał osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce, jeżeli są obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub też są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Polski. Dodatek przysługiwał będzie też przysługiwał cudzoziemcom legalnie przebywającym w Polsce i uprawnionym do wykonywania pracy w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Dodatek nie będzie przysługiwał osobom podlegającym ubezpieczeniom społecznym lub obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, w tym osobom mającym prawo do emerytury lub renty, rolnikom.

Okres pobierania zasiłku solidarnościowego nie będzie wliczany do okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz stypendium, czyli nie będzie skracał okresu pobierania tych świadczeń.

Okres pobierania zasiłku solidarnościowego będzie natomiast wliczany do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych, z wyjątkiem okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego oraz stażu pracy wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.

Zgodnie z ustawą Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia określić dłuższy niż trzymiesięczny okres przysługiwania świadczenia solidarnościowego, biorąc pod uwagę sytuację na rynku pracy oraz możliwość znalezienia zatrudnienia przez osoby, które utraciły pracę w związku z COVID-19.

Z tytułu pobierania dodatku solidarnościowego osoba uprawniona podlegać będzie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeni zdrowotnemu, a podstawą wymiaru składek na te ubezpieczenia będzie wypłacona kwota dodatku solidarnościowego. Składki będzie finansował w całości ZUS.

Dodatek solidarnościowy nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz potrąceniom i egzekucji.

Ustawa zakłada podwyższenie zasiłku dla bezrobotnych do 1200 zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania praw do zasiłku. W okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku kwota ta wyniesie 942,30 zł. Podniesienie kwoty zasiłku planowane jest od 1 września 2020 roku. Podwyższoną kwotę zasiłku otrzymają wszyscy bezrobotni, zarówno nowo rejestrujący się, jak też bezrobotni, którzy już pobierają zasiłek.

Zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zakładają też, że do 365 dni pracy, które są wymagane do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych, będzie zaliczony też okres pracy w obniżonym wymiarze etatu i z obniżoną wysokością wynagrodzenia poniżej wynagrodzenia minimalnego.

Autorzy regulacji wskazywali, że łączna szacunkowa liczba osób, które nabędą prawo do dodatku solidarnościowego, wynosi ok. pół miliona osób, z czego ok. 193 tys. stanowią osoby bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, natomiast 307 tys. – osoby z prawem do zasiłku dla bezrobotnych.

Szacowany koszt wypłaty dodatków solidarnościowych (w tym wyrównania do wysokości dodatku solidarnościowego wysokości świadczenia otrzymywanego przez osoby z prawem do zasiłku dla bezrobotnych) wynosi ok. 1 492,8 mln zł i w całości zostanie poniesiony w 2020 r.

Wnioskodawcy regulacji wskazywali podczas prac w Sejmie, że stanowi on realizację zapowiedzi prezydenta Andrzeja Dudy o konieczności wprowadzenia - w związku z epidemią - dodatku solidarnościowego oraz podwyższenia kwoty zasiłku dla bezrobotnych.

Prezydencki projekt ustawy wpłynął do Sejmu w środę wieczorem, w czwartek po południu odbyło się pierwsze czytanie, a następnie drugie; zaś po godz. 22 trzecie, czyli głosowanie. (PAP)

Autorki: Katarzyna Lechowicz-Dyl, Klaudia Torchała